Obezite, insan vücudunda bulunan yağ hücresinde toplanmış olan doğal enerji rezervlerinin ciddi bir şekilde risk oluşturacak derecede artması ve sonuç olarak da ölüm oranlarının kaçınılmaz bir şekilde artması ile karakteriz olmuş bir hastalıktır.
Kısacası en net bir şekilde; Sağlığı bozacak miktarda vücutta normal dışı ve yüksek derecede yağ birikmesi veya başka bir tanımlamayla yetişkin olan kadınlarda ortalama civarı %30’dan fazla bir şekilde yağ olması, erkeklerde ise %25’den fazla yağ olmasıdır.
Obezite Nedenleri
Obezite hastalığı yoğun olarak ve yüksek derecede kalorili beslenme düzeniyle yaşamakta olan bedensel olarak etkinliğin ya da egzersiz yapılmasının çoğunlukla az olan kişilerde görülür. Ayrıca genetik olarak yatkınlık gösterme, psikolojik sorunlar ve hormonsal bozukluklar ve akabinde kullanılmış olan antibiyotik ilaçlar da obeziteye sürükleyen sebepler arasındadır. Halk arasında Obezite hastalığının metabolizmanın hız düzeyi düşüklüğüyle ilgili olduğu yönünde bir kanaat olsa da, bu aslında ender görülmekte olan bir sebeptir.
- Aşırı bir şekilde ve doğru olmayan beslenme alışkanlıkları
- Yetersiz yapılan fiziksel aktivite
- Yaş ve cinsiyet
- Hormonsal ve metabolik sebepler
- Genetik sebepler
- Sık aralıklarla aşırı derecede düşük enerjili diyetler uygulama
- Psikolojik sorunlar
Obezite Türleri Nelerdir?
İleri yaşlarda sebep olabileceği riskler bakımından obezitenin bünyeye oluşturduğu yağlanmanın dağılımı çok önem arz etmektedir. Karın ve gövde bölgeleri içinde daha çok oranda birikmiş olan yağlar kalp hastalıkları, hiperlipidemi, hipertansiyon ve tip ll diabetes mellitus ile görülmekte olan metabolik sendromlar bakımından risk ihtimallerini arttırmaktadır. Bu şekilde olan bir yağ dağılımı gösteren obeziteye elma tipi yağlanması kısaca merkezi şişmanlık denilmektedir. Bu vücut tiplerinde bacak ve karından çok, karın ve gövde bölgesinde bir yağlanma biçimiyle kendini göstermeye başlar. Metabolik hastalık tablosu yönünden daha fazla olan bir risk grubuna ait bu hastalarda, karın bölgesinde belirgin olarak gövdesel yağlanma söz konusudur.
Obezite Testi Nasıl Yapılır
Vücut kitle indeksi olarak adlandırılan bir obezite testi ile obezitenin olup olmadığı durumunu değerlendirir. Kısa olarak BMI şeklinde geçmekte olan bu obezite hastalığı değerlendirilmesi ile kilo ve boy oranıyla obezitenin olup olmadığı incelenir ve kategorilere ayrılır. Vücut kitle endeksi, kilonun boya oranıdır. Birim haliyle; kg/m2 biçiminde gösterilmektedir.
Vücut İndeksi Testine Göre Obezite Testi
- Vücut kitle endeksi 20-24,9 kg/m2 arası normal karşılanır
- Vücut kitle endeksi 25-30 kg/m2 arası fazla kilolu olarak karşılanır.
- Vücut kitle endeksi 30kg/m2 ve üzeri obezite olarak adlandırılır.
- Vücut kitle endeksi 40kg/m2 ve üzeri morbid obezite olarak adlandırılır.
- Vücut kitle endeksi 50kg/m2 üzeri ise süper obezite diye belirlenmiştir.
Obezite Ameliyatı Nasıl Yapılır
Morbid ya da aşırı derece obez insanlarda sağlık problemleri için yol açar ve yaşama dair beklentisi normal olan insanlara miktarla daha kısadır. Aşırı seviyede obezitenin risk oranı ameliyat olduğundaki risk oranından daha fazladır.
Normal vücut ağırlığının 45 kg ve üstünde olan insanlar ya da vücut kitle indeksi 40’ın üstünde olan bu rahatsızlığı oluşmuş kişiler.
Kendi vücut ağırlığının 35 kg ve üstünde olan insanlar vücut indeksi 35-40 arasında olan insanlar ve obeziteye dayalı diyabet hipertansiyon ve uyku apresi arterit gibi sorunları olmakta olan insanlar.
Yukarıda sayılmış olan hasta insanlardan diyet ve egzersize rağmen kilo veremeyen insanlar ameliyata uygundur.
Obezite Nasıl Önlenir?
Günümüzde çoğu insanın sağlıksız olarak beslenmesi ve genetik faktörler sonucu ile ortaya çıkmakta olan obezite engellenebilir bir rahatsızlık olmakta ve birçok farklı yöntemlerle mümkün olmaktadır. Obeziteye ilişkili doğru bilindiğine inanılmış ama yanlış bilinmekte olan durumlar da vardır. Bunlardan biri de hareket ettiğiniz zaman obezite den kurtulacağınıza duyulan inanıştır. Obezite şişmanlık anlamına gelmekte olup ve metabolizmanın aldığından daha düşük bir şekilde harcamasıyla ortaya çıkmış olan bir hastalıktır. Diyet ve spor ile sağlıklı beslenme koşullarında ortadan kaldırılabilir.
Obezite tedavisi esnasında ilaç kullanımı?
Obezite hastalığının tedavi sürecindeki en önem teşkil eden etkenler obeziteye karşı diyet ve obezite için yapılan egzersizlerdir. Ancak bazı obezite hastalarına obeziteye en son medikal çözüm olarak ilaç ile obezite tedavisinde uygulanabilir. Akıldan çıkarılmaması gereken ise yaşam şeklinde yapması gerekli olan değişikliklerini yapmamış olup obezite diyetini ve egzersizlerini uygulayan insanlarda obezite hastalığı sadece ilaçla tedavi edilemez ve düzeltilemez.
Çocuklarda Obezite Nasıl Önlenir?
Etrafınıza dikkatlice baktığınızda obezitenin çocuk ve gençler için de fazla önemli sağlık problemlerinden biri belki de en önemli olanı ve en tehlikelisi haline geldiğinde sizde görmüş olacaksınız. Peki, bu konuda neler yapmalıyız? Fazla kilolu ya da şişman bir çocuğunuz var ise ona karşı en fazla eleştirel ya da gereğinden fazla kabul edici bir tutum ve destekleyici bir yaklaşım içinde olmayınız. Prensip olarak öncelik olarak problemlerinin çözümü için onlara destek olduğunuzu hissettirip ve onları her haliyle seveceğinize ikna etmeye çalışın. Sert eleştirel ve azarlama tonunda çıkışlardan, çocuklarınıza lakap takma gibi olumsuz tutumlardan kaçınınız. Diyete sokmayınız. Daha sağlıklı bir şekilde besin tüketmesine ve sağlıksız olan besinlerden uzak tutmaya özen gösteriniz
- Ne içtiğini dikkatli olarak izleyiniz. Birçok çocuk gereksiz bir şekilde ve fazla miktarda meyve suyu gazoz, kolalı içecek konsantreleri içtiğinden dolayı yağlanıyor.
- Su ve ayran içmeye teşvik ediniz, meyve suyu isterlerse günde en fazla 1 bardak taze sıkılmış meyve suyu ile gideriniz.
- Çay esaslı soğuk içeceklerden de uzak tutmaya çalışınız. Bunların da içinde yüksek miktarda şeker ya da sağlığa zararlı früktoz var.
- Besinleri ödül veya ceza olarak kullanmayınız.
- Ayaküstü atıştırmaları özellikle engelleyiniz ve odasında tek başına yemek yemesine fırsat vermeyin.
- Tabağındaki yemeğini bitirmesi için ısrar etmekten kaçının.
- Daha çok sebze ve yoğurt yemeye, daha bol bakliyat tüketmeye teşvik edin.