Trans Yağ Nedir
Hemen hemen hepimiz yağ tüketimi sırasında temkinli davranıp fazlasının zarar olduğunu düşünerek en az şekilde kullanmaya çalışırız. Düşününce de tek çeşit yağ olduğunu sanıyoruz. Fakat yanılgılarımız var. Yağların yararı ve zararının olduğu kadar vücutta birikiminin zararlı olduğu çeşitleri vardır. Trans yağ zararları var mıdır ve trans yağ nedir bu yazımızda detaylı inceleyelim.
Hayatımızın vazgeçilmezi haline gelen yağlar tükettiğimiz besinlere eklenmektedir. Hazır gıdalarda fazlasıyla duyduğumuz trans yağın ne olduğu hala merak konusudur . Kimyasal açıdan değerlendirdiğimizde normal tükettiğimiz sıvı yağdan az çok farkının olduğunu görebiliriz . Gözümüze çarpan ilk durum ise doğal bir yağ olmayışıdır diyebiliriz. Trans yağ ile normal yağın hammaddesinin aynı olduğunu söyleyebiliriz. Fakat trans yağda artı olarak hidrojen kullanımı görülmektedir. Trans yağ ; sıvı bitkisel yağların hidrojen eşliğinde ısıtılması sonucunda oluşan yağlardır. Kimyasal tanımla açıklarsakta ; sıvı yağların çoklu bağlarının hidrojenle doyurulması sonuncunda katı hale getirilmesi durumudur. Sentetik trans yağın doğada bulunmamasından dolayı vücut maddeyi algılayamaz . Bu yağ hidrojenlenmiş yağ olarakta bilinmektedir. Ayrıca ne kadar hidrojene doyurulursa o kadar daha katı hale dönüşür.
Doğal trans yağ var mıdır?
Tabiki de yapay trans yağın yanı sıra doğal olan trans yağ asidi de mevcuttur. Tüketilmesinde ise bir zarar oluşmamaktadır. Geviş getiren dana , kuzu , koyun , inek gibi hayvanların işkembelerinde trans yağ asidi bulunmaktadır. Sentetik trans yağ ile karıştırılmamalıdır ve hiçbir zararı bulunmamaktadır. Ayrıca bunun yanında bir diğer şekilde trans yağ oluşumu sağlanmaktadır. Normal yağların yüksek sıcaklıkta sürekli olarak ısıtılmasıyla ve sürekli olarak kızartılmasıyla da trans yağ oluşumu gözlenmektedir.
Trans yağ hangi gıdalarda vardır?
Trans yağ tüketimi gittikçe azaltılması gereken hatta yok denecek kadar azaltılması gereken yağlardandır. Hangi ürünlerde olup olmadığını seçemekteyiz. Baktığımızda trans yağ ; margarinlerde , hazır besinlerde , işlenmiş olan yiyeceklerde ve ticari kızartma yağlarında fazlasıyla bulunduğunu söyleyebiliriz.
Trans Yağ Zararları
Araştırmalar sonucu görünürde masum olan yağların oldukça tehlike oluşturduğunu söyleyebiliriz. Birçok ülkede trans yağ tüketimi yok denecek kadar azaltılmaya çalışılıyor. Sağlık açısında oluşturduğu tehditle beraber azaltılma ve tüketiminin en aza düşürülmesi doğru bir karardır. İnsan hayatına yararı olmayan yağlar erken ölüme sebebiyet göstermektedir. Bildiğimiz en önemli zararlarından birisi de kötü kolesterol olan LDL kolesterolünü ve iyi kolesterol olan HDL kolesterolünü azaltmaktadır. Yarattığı ters etki vücuda zarar vermektedir. İnsan vücudunun bu yağı üretememesinden dolayı vücuda besinler aracılığıyla girmektedir. Yapılan araştırmalara dayanarak trans yağ seviyesinin yüksek olduğu görünen bireylerin kalp krizi geçirme olasılığı normal bireylerin kalp krizi geçirme olasılığından üç kat daha fazla olduğu bilinmektedir. Aynı zamanda kötü kolesterolün artmasıyla obezite ve kanser riski de artmaktadır. Bağışıklık sistemini doğrudan zarar vermektedir. Bağışıklık sistemini zayıflatır ve bundan dolayı da diyabete sebep olabilir. Bu durumda trans yağ tüketiminin en aza indirgenip tüketiminin azaltılması tavsiye edilmektedir.
Trans Yağın Sebep Olduğu Hastalıklar
Zararlarının altını çizecek olursak tüketimi sırasında bir daha düşünmenize vesile olabileceğimizi düşünüyoruz . Zorlu bir hastalık olan kanser hastalığının kimsenin kapısını çalmasını tabiki de istemeyiz. Bunun yanında diyabet , obezite , kalp hastalıkları , karaciğer fonksiyon bozuklukları , iyi kolesterolde azalış , Alzhiemer , anne sütünde kalite düşüşü , kanda yağ oranının artışı , hamilelikte düşük riski gibi olumsuzluklara sebebiyet göstermektedir.
TRANS YAĞLARIN TERCİH EDİLME SEBEPLERİ ve BULUNDUĞU BESİNLER :
Trans yağlarının zararları bilinmesine rağmen hala kullanılma sebeplerinden birisi maliyetinin düşük olmasıdır. Ticari açıdan düşünüldüğünde kar amacıyla insanlar zararları ortada olan trans yağlarını kullanmaktan vazgeçmiyor. Lezzet açısından da düşünüldüğünde ; oteller , pastaneler , lokanta , kafe gibi yerler trans yağı tercih etmektedir. Özelliklede patates kızartması ve tavuk kızartması gibi gıdalar için fazlasıyla tercih edilmektedir. Tasarruf açısından defalarca ısıtılıp kullanılan bu yağların size zarar verdiğini göz önünde bulundurmanızda yarar vardır. Kurabiyeler ve donmuş gıdalar trans yağların en çok gözlendiği besinler arasındadır. Bunun yanında hazır patates kızartmalarında , krakerlerde , kurabiyelerde , cipslerde ve bisküvilerde lezzeti arttırdığı için tercih edilmektedir. Diğer normal yağlara göre trans yağların ömürleri daha da uzundur. Oda şartlarında ise katılaşıp besinlerin içine hapsolmaktadır. Fastfood sektörünün yüksek ölçüde ilerlemesinde büyük rolü bulunmaktadır. En çok fırınlanmış ürünlerde ve katı yağlarda bulunduğunu aklınızdan çıkarmayınız.
Trans Yağdan Korunmak İçin Neler Yapılmalıdır?
Lokantalarda tercih ettiğiniz kızartmalar yerine haşlamalar ve ızgaraların tercih edilmesi tavsiye edilmektedir. Pastanelerde kurabiye gibi pastaların yerine sütlü tatlıların tercih edilmesinde yarar vardır. Aynı zamanda evde yapılan pasta türleriyle bu yağın tüketimi en aza indirilebilir. Kullandığımız margarinin yerini doğal bitkisel sıvı yağlara ve tereyağına yer vermeniz de olumlu yönde etkilenmenizi sağlayacaktır. Yapay süt tozu , mayonez ve krema tüketimini durdurmanızda ve bunun yanında süt ve yoğurda ağırlık verilmesinde yarar vardır.
Hepimiz geleceğimizi her bir lokmada düşünerek en az risklerle yaşamaya devam etmek isteriz. Bu durumu göz önünde bulundurarak trans yağ tüketiminin en aza indirilmesine gayret göstermenizde yarar olduğunu sizlerde görüyor olmalısınız. Bu adımda en doğru yaklaşım hayatınızı ikiye ayırmak olacaktır. Trans yağdan sonra risklerin en aza indirilmiş haliyle rahat bir yaşam sizleri bekliyor.