Kuduz Nedir?
Kuduz ciddi boyutlarda olan, ölümcül bir virüs hastalığı olarak tanımlanmaktadır. İnsanlar kuduz hastalığına hayvanlardan yakalanmaktadır. Kuduz et tüketen hayvanların tükürük bezlerinde yer alan, genel olarak hayvanların salyalarından yaraya bulaşan ve bunun sonucunda da beyin iltihabına yol açan bir hastalık olarak bilinmektedir. İnsan ve hayvan temelli olarak meydana gelmektedir. İnsanlarda ve hayvanlarda sinir sistemini etkiler ve bunun sonucunda ölüme neden olmaktadır. Kuduz hastalığına yakalanma riski önlenebilir boyutlarda görülmektedir. İnsanı bir hayvanın ısırması ile kuduz bulaşmaktadır. Hastalığa neden olan virüs genel olarak kuşlarda ve memeli hayvanlarda yaşamını sürdürmektedir. Günümüzde insanların hayvanlara olan ilgisine bakıldığında ise genellikle kedi ve köpekler nedeni ile insanlarda kuduz adı verilen hastalık ortaya çıkmaktadır.
Kuduz Nasıl Ortaya Çıkar?
Kuduz virüsünü taşıyan hayvanların insanları ısırması ile birlikte hastalığın ilk aşaması meydana gelmiş olmaktadır. Hayvanın ısırdığı yerden virüs yara ile birlikte insan vücuduna geçiş yapmaktadır. Virüs içeriye girdikten sonra yavaş bir şekilde ilerlemektedir. En son ulaştığı nokta ise beyin olmaktadır. Yavaş ilerlediğinden dolayı hastalığın kuluçka süresi değişmektedir. Bu süre genel olarak on gün ile yedi ay arasında farklılık göstermektedir. Son ulaştığı yer beyin olduğundan dolayı hayvanın ısırdığı yer beyine ne kadar yakın olursa hastalığın kuluçka süresi o kadar kısa olmaktadır. Yani ısırılan yer ile kuluçka süresi atasında ilişki bulunmaktadır.
Kuduzun Belirtileri Nelerdir?
Kuduz olma ihtimalini ortaya çıkarmak için ısıran hayvanın davranışlarını incelemek gerekmektedir. Eğer hayvanda huzursuz, tedirgin ve hırçın davranışlar gözleniyorsa kuduz virüsünün bulunma ihtimali yüksektir. Çünkü kuduz virüsü sinir sistemine zarar vermekte ve hayvanda bu tip belirtilerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Kuduz olan hayvan saldırgan davranışlar gösterir ve hem insanları hem de hayvanları ısırmaktadır. Hayvanlarda görülen bu davranışlar kudurma evresi olarak adlandırılmaktadır. Bu evre içerisinde hayvanda felç olma ihtimali mevcuttur. Hayvan su içemez hale gelmektedir, tükürüğünü yutamadığından dolayı ağzından salyalar akmaya başlamaktadır. Kuduz olan hayvanda gözle görülür pek çok belirtiler vardır. Hayvanın havlama sesi bile değişmektedir. Bu aşamaları geçirdikten sonra genel olarak dört veya beş gün içerisinde kuduz virüsü taşıyan hayvanlar ölmektedirler.
Kuduzdan Korunmak İçin Neler Yapılmalıdır?
Kuduzdan korunmak için öncelikli olarak evcil hayvanları kontrol altında tutmak gerekmektedir. Buna yönelik olarak özellikle gece vakitlerinde hayvanları serbest bırakmaktan kaçınılmalıdır. Kuduz olma riskini en aza indirmek amacı ile evde beslenilen hayvanların kuduz aşılarını yaptırmakta dikkatli davranılmalı ve bu aşılar ihmal edilmemelidir. Hangi hayvanın kuduz aşısı olup olmadığını direk anlaşılmadığından dolayı her görülen hayvana dokunmaktan kaçınılması gerekmektedir. Bu nedenle hasta gibi görünen hayvanlara dokunulmamalı ve uzak durulmalıdır. Eğer şüphe duyulan bir hayvan tarafından ısırılmışsa direk doktora görünmek gerekmektedir. Çünkü kuduzda zaman büyük önem taşımaktadır.
Hayvan Tarafından Isırılınca Ne Yapılmalıdır?
Şüphe duyulan bir hayvan tarafından ısırıldığında yapılması gereken en önemli davranış en kısa sürede en yakın sağlık kuruluşuna görünmek olmaktadır. Bunun yanı sıra yapılacak ilk müdahaleler de bulunmaktadır. Örneğin ısırığın bulunduğu yara yeri tentürdiyot yardımı ile güzelce temizlenmelidir. Bunun yanı sıra ısırık yeri bol su ve sabun yardımı ile yıkanmalı, aynı şekilde durulanmalıdır. Su ile yıkanması virüslerin vücuda yayılmasını önlemeyi sağlamaktadır. Şüpheli bir hayvan tarafından ısırıldığında alınacak bu basit önlemler hayati tehlikelerin hafiflemesine ve hatta kişinin hayatını kurtarmaya yardımcı olabilmektedir. Kuduza karşı alınacak önlemlerin acil bir şekilde uygulanması ve gereken tedavinin çok kısa sürede başlatılması gerekmektedir.
Kuduz İnsandan İnsana Bulaşır Mı?
Kuduz olan bir insandan çevresindekilere kuduz bulaşma ihtimali yok denecek kadar azdır. Yapılan araştırmalara göre kuduzun insandan insana geçme haline sadece sekiz vakada denk gelinmiştir. Bu durum beş farklı ülkede ortaya çıkmıştır. Bu ülkeler Tayland, İran, Hindistan, Fransa ve ABD’dir. Yaşanan bu olay istisnai bir durum olarak açıklanmaktadır. Bunun haricinden kuduzun insandan insana geçme haline pratikte rastlanılmamıştır.
Kuduz Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Kuduz olan kişilere derhal müdahale edilmesi gerekmektedir. Tedavi edilmeyen hastalar ilk aşamada ciddi boyutlarda felç geçirirler. Buna paralel olarak da kuduza yakalanan hastalarda yedi gün içerisinde ölüm meydana gelmektedir. Böyle acı bir son ile karşılaşmamak amacı ile gerekli tüm önlemler zamanında alınmalıdır.